ของไหว้ศาลพระภูมิ หรือเครื่องเซ่นไหว้ศาลพระภูมิ มี 3 ส่วนด้วยกัน ประกอบด้วย ของบูชา ของคาว และของหวาน ดังนี้
- ของบูชา ได้แก่ ดอกไม้ พวงมาลัย ข้าวปากหม้อ (ข้าวที่หุงใหม่ก่อนคนบริโภคเท่านั้น) แกง และแกงจืด
- ของคาวต่าง ๆ ได้แก่ หัวหมู เป็ด ไก่ กุ้ง ปู ปลามีหัว-หาง ทั้งนี้ สามารถใช้สำหรับตั้งไหว้เนื่องในเทศกาลต่าง ๆ ได้เช่นกัน เช่น วันเกิด วันปีใหม่ วันตรุษจีน รวมถึงการแก้บน เป็นต้น
- ของหวาน ได้แก่ ขนมสามทอง (ทองหยิบ, ทองหยอด, ฝอยทอง) ขนมเม็ดขนุน ขนมสีขาว-สีแดง กล้วย มะพร้าวน้ำหอมอ่อน นม เนย และผลไม้ต่าง ๆ ยกเว้นผลไม้ที่มีชื่อไม่เป็นมงคล เช่น มังคุด ละมุด พุทรา น้อยหน่า ระกำ สละ กระท้อน ทุเรียน ลางสาด เป็นต้น
วิธีการบูชาศาลพระภูมิ (พระชัยมงคล) ที่ถูกต้อง เริ่มจากให้จุดธูป 9 ดอก แล้วตั้งนะโม 3 จบ แล้วต่อด้วยพระคาถาไหว้ศาลพระภูมิ ดังนี้
ภูมมัสมิง ทิสาภาเค สันติภูมมา มหิทธิกา เตปิตุมเห อนุรักขันตุ อาโรคเยนะ สุเขนะจะ (3 จบ)
สิโรเม ขอเดชะพระภูมิเทวารักษาที่ รับพระพรจากเจ้ากรุงพาลี ให้วัฒนาถาวรสิ่งสุขแด่ข้าพเจ้า ขอให้ข้าพเจ้า (คำอธิษฐาน) มั่งมีเงินทองและทรัพย์พัสดุข้าวของเนืองนอง โสตถิ ชัยยะ ภะวันตุ เม
การไหว้ศาลพระภูมิ ควรไหว้สักการะศาลพระภูมิ (พระชัยมงคล) ทุกวันพระ วันอังคาร วันเสาร์ หรือวันสำคัญต่าง ๆ เช่น วันเกิดของตัวเองและวันนักขัตฤกษ์
ของไหว้ศาลตายาย ประกอบด้วย ของบูชา ของคาว และของหวาน ดังนี้
- ของบูชาศาลตายายที่ตั้งได้ เช่น ดอกไม้ พวงมาลัย ข้าวปากหม้อ (ข้าวที่หุงใหม่ก่อนคนบริโภคเท่านั้น) แกง และแกงจืด
- ขนมหวาน เช่น ขนมสามทอง (ทองหยิบ, ทองหยอด, ฝอยทอง) ขนมเม็ดขนุน ขนมสีขาว-สีแดง กล้วย มะพร้าวน้ำหอมอ่อน นม เนย และผลไม้ต่าง ๆ ยกเว้นผลไม้ชื่อไม่เป็นมงคล เช่น มังคุด ละมุด พุทรา น้อยหน่า ระกำ สละ กระท้อน ทุเรียน ลางสาด เป็นต้น
- ของคาวต่าง ๆ มี หัวหมู เป็ด ไก่ กุ้ง ปู ปลามีหัว-หาง สามารถตั้งไหว้ได้เนื่องในเทศกาลต่าง ๆ เช่น วันเกิด ปีใหม่ ตรุษจีน หรือการแก้บน เป็นต้น
วิธีไหว้ศาลตายาย ใช้การจุดธูป 5 ดอก แล้วหลังจากนั้นตั้งนะโม 3 จบ แล้วต่อด้วยพระคาถา ดังนี้
ตา-ยาย ยัสมิง ทิสาภาเค สันติ ตายายเทวา มหิทธิกา เตปิตุมเห อนุรักขันตุ อาโรคเยนะ สุเขนะจะ (3 จบ)
สิโรเม ขอเดชะ ตายายเทวา เจ้าของที่ ขอให้ช่วยดูแลคุ้มครองรักษาบ้านเรือน (ชื่อสถานที่) และข้าพเจ้าผู้อยู่อาศัยในสถานที่นี้ (คำอธิษฐาน) โสตถิ ชัยยะ ภะวันตุ เม
ทั้งนี้ ควรไหว้สักการะศาลตายายทุกวันพระ วันอังคาร วันเสาร์ หรือวันสำคัญต่าง ๆ เช่น วันเกิดตัวเองและวันนักขัตฤกษ์
จะเห็นได้ว่า วิธีไหว้ศาลพระภูมิที่ถูกต้อง และวิธีการไหว้ศาลตายายที่ถูกต้อง มีขั้นตอนคล้ายกัน แต่แตกต่างที่จำนวนธูปที่ใช้ไหว้และคำขึ้นต้นคาถา เมื่อรู้แบบนี้แล้วก็น่าจะช่วยให้หลายคนคลายความสงสัยและสามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างถูกต้องเพื่อความสบายใจอยู่เย็นเป็นสุข รวมถึงจะได้มีโชคลาภตรวจหวยได้รับทรัพย์กัน